Saturday, January 17, 2015 2:57:46 PM
HÀ GIANG / NGUỜI VIỆT
LTS - Sự kiện công ty Người Việt được tòa xử thắng bà Hoàng Dược Thảo và hệ thống tuần báo Saigon Nhỏ trong vụ kiện phỉ báng là đề tài được dư luận đặc biệt chú ý trong những ngày qua. Ngay sau khi kết quả vụ kiện được công bố, hàng loạt ý kiến, bình phẩm, bình luận, ở nhiều hình thức khác nhau, được dư luận luân chuyển khắp nơi. Người Việt thực hiện loạt bài viết này nhằm trình bày các phương diện luật pháp đáng chú ý của hai vấn đề liên quan mật thiết với nhau: Quyền tự do ngôn luận và quyền được bảo vệ trước những lời vu khống làm tổn hại uy tín. Xin mời độc giả theo dõi.
***
WESTMINSTER (NV)
- Chất vấn bà Hoàng Dược Thảo xong về vật chứng 5 (exhibit 5), luật sư đại diện
Người Việt, Hoyt Hart, bắt đầu hỏi nhân chứng này về vật chứng 9 (exhibit 9), tức
đoạn phim ghi lại buổi họp báo do ông Nguyễn Xuân Nghĩa tổ chức.
Một
đoạn trong tài liệu tòa án, phần chất vấn của luật sư đại diện Người Việt với
bà Bùi Bích Hà. Nội dung cho thấy nhân chứng Bùi Bích Hà không biết gì về hôn
nhân cũng như trình độ học vấn của bà Hoàng Vĩnh. (Hình: Người Việt)
Những câu hỏi đáp
giữa nhân chứng và luật sư hai bên diễn ra, pha lẫn với đoạn phim được chiếu
lên màn ảnh lớn trước mặt bồi thẩm đoàn, làm người nghe căng thẳng, có lúc sững
sờ.
Giết chết “Người Việt”
Hãy đọc một đoạn
trong tài liệu của tòa về hỏi đáp giữa bà Hoàng Dược Thảo và Luật Sư Hoyt Hart,
liên quan đến đoạn phim này (tài liệu tòa: Nhân chứng HDT, December 4, 2014,
trang 73, line 24).
- “Bà có nhớ tham dự
một buổi họp báo vào Tháng Hai vừa rồi không?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Tôi không đồng ý
với chữ 'họp báo,' bởi khi dùng chữ đó, ông khiến người ta tưởng tôi là người tổ
chức buổi họp báo. Tôi không phải là người tổ chức. Đó không phải là buổi họp
báo.” Bà Hoàng Dược Thảo nói.
- “Xin vui lòng cho
tôi biết bà muốn dùng chữ gì để gọi tên sự kiện này?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Đó là một buổi họp
mà tôi được mời tới, và sau khi họp xong, tôi nói chuyện với mấy người bạn, họ
hỏi tôi về việc Người Việt kiện Saigon Nhỏ. Với tôi, tôi chỉ nói chuyện với bạn
bè. Đó không phải là buổi họp báo.” Hoàng Dược Thảo trả lời.
- Cảm ơn bà. Thôi
được, không sao, tôi sẵn lòng gọi đây là một buổi họp mặt bạn bè thay vì họp
báo.” Luật Sư Hoyt Hart nói.
- “Đúng.” Hoàng Dược
Thảo đáp.
- “Bà có đồng ý đây
là đoạn phim trong đó bà đang ở bên cạnh bạn bè không?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Đúng.” Hoàng Dược
Thảo đáp.
...
- “Và có phải bà
đang nói là ‘tôi đã ngăn chặn sự phát triển của báo Người Việt ở tất cả các địa
phương ngoài Quận Cam?’” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- Đúng!” Hoàng Dược
Thảo đáp.
...
- “Câu ‘Người Việt ở
Minnesota chết rồi,’ có nghĩa là gì?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Tại họ tự đình bản.”
Hoàng Dược Thảo đáp.
- “Tại Los Angeles,
tại Las Vegas thì chắc là cũng sẽ chết, có nghĩa là gì?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Tại họ tự đình bản.”
Hoàng Dược Thảo đáp.
- “Câu 'Người Việt
tại Houston, tôi đánh một cái, sợ quá không dám ra nữa rồi.' Chẳng phải bà đang
khoe với bạn hữu là bà đã thành công trong việc làm tuần báo Người Việt ở
Houston phải ngưng hoạt động vì một bài viết của mình sao?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Tôi chẳng viết
bài nào cả.” Hoàng Dược Thảo đáp.
- “Thế bà đã làm gì
để đánh họ, hay là bà mang một cây gậy đến đó để phang cho họ một cái?” Luật Sư
Hoyt Hart hỏi.
- “Không, cộng đồng
họ tự làm như vậy.” Hoàng Dược Thảo đáp.
...
- “Còn ở đây, những
câu này do chính miệng bà thốt ra: ‘Anh, tất cả mọi người, đi tất cả các nơi,
yêu cầu các chợ, các tiệm buôn không nhận mua bán báo Người Việt nữa.’?” Luật
Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Tôi chỉ nhắc lại
những lời người khác nói.” Hoàng Dược Thảo đáp.
- “Còn 'Quý vị phải
ủng hộ tôi bằng cách mang những poster này đi dán khắp nơi. Tôi sẽ in poster
cho quý vị. Quý vị làm như quý vị đã làm với Viet Weekly.' Bà đang kêu gọi bạn
hữu bà phải hành động phải không?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Đúng vậy.” Hoàng
Dược Thảo đáp.
- “Bà nói trong khi
đó báo Saigon Nhỏ sẽ in quảng cáo cho quý vị, quý vị không cần báo Người Việt nữa
phải không?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Đúng vậy.” Hoàng
Dược Thảo đáp.
...
- “Có phải bà nói với
bạn hữu bà trong buổi họp đó là phương pháp tẩy chay, như đã làm với tờ Việt
Weeky, là cách duy nhất để giết chết báo Người Việt, phải không?” Luật Sư Hoyt
Hart hỏi.
- “Không phải là
cách duy nhất.” Hoàng Dược Thảo đáp.
- “Đây là lời nói của
bà phải không? ‘Đây là cách duy nhất để giết chết nó’ là lời của bà phải
không?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Phải” Hoàng Dược
Thảo đáp.
- “Và ‘nó’ là để chỉ
báo Người Việt phải không?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Phải” Hoàng Dược
Thảo đáp.
- “Cách duy nhất để
cho báo Người Việt chết?”
- “Phải.” Hoàng Dược
Thảo đáp.
- “Bà đang kêu gọi
bạn hữu trong cộng đồng tiếp tay bà giết báo Người Việt?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Phải.” Hoàng Dược
Thảo đáp.
Khai dối trước tòa
Có một việc hoàn
toàn nằm ngoài dự đoán của luật sư, đó là việc bà Hoàng Dược Thảo tiết lộ tên một
người, mà bà nói rằng người ấy đã cho bà tin tức để viết về bà Hoàng Vĩnh. Hành
động tiết lộ tên người này sau đó bị phía luật sư chứng minh là bà Hoàng Dược
Thảo khai dối trước tòa để tìm cách chứng minh mình có nghiên cứu trước khi viết
bài báo bị Người Việt kiện tội phỉ báng.
Hãy đọc một đoạn
trong tài liệu của tòa liên quan đến việc khai dối này (tài liệu tòa: Nhân chứng
HDT, December 4, 2014, trang 25, line 25).
- “Bà biết gì về
trình độ học vấn của bà Hoàng Vĩnh?” Luật sư đại diện Người Việt, Hoyt Hart, hỏi.
- “Tôi không biết
và tôi cũng chẳng để ý cho đến lúc tôi muốn viết bài báo.” Nhân chứng Hoàng Dược
Thảo đáp.
- “Lúc đó thì bà biết
gì về trình độ học vấn của bà Hoàng Vĩnh?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Trước khi tôi viết
bài viết này, tôi phỏng vấn vài người, nhiều người từng làm việc với bà (Hoàng
Vĩnh) trong quá khứ, sinh hoạt trong nhà thờ với bà, cả người từng làm việc với
bà ở công ty Người Việt.” Hoàng Dược Thảo đáp.
- “Bà có thể cho biết
tên của những người bà đã nói chuyện về bà Hoàng Vịnh trước ngày 28 Tháng Bảy?
(Tức là ngày bài báo được đăng trên Saigon Nhỏ - NV).” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Tôi nghĩ rằng
tôi có quyền giữ kín tên những người đã cung cấp tin tức cho tôi.” Hoàng Dược
Thảo trả lời.
- “Những người này
là ai? Ngoài việc không muốn cho tôi biết tên, có phải một trong những người đó
làm việc trong trường nơi bà Hoàng Vĩnh từng học, những người có trong tay hồ
sơ trường học của bà ấy?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Không, họ là những
người có tên tuổi trong cộng đồng.” Hoàng Dược Thảo đáp.
- “Tôi yêu cầu bà
cho chúng tôi biết danh tánh của người có nhiều kiến thức nhất về bà Hoàng Vĩnh
mà bà đã nói chuyện với, để có tin tức về bà ấy mà viết. Cho tôi tên của người
biết rõ bà Hoàng Vĩnh nhất mà bà đã nói chuyện với. Tôi đang chờ để viết tên
người đó xuống đây.” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Ông có thể viết
xuống. Đó là bà Bùi Bích Hà.” Hoàng Dược Thảo đáp.
- “Bà Bùi Bích Hà
làm việc ở đâu?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Bà ấy làm việc
cho báo Người Việt một thời gian rất lâu.” Hoàng Dược Thảo đáp.
- “Vậy bà Bùi Bích
Hà đã nói gì với bà về những điều bà muốn tìm hiểu về bà Hoàng Vĩnh để viết
trong bài báo ngày 28 tháng Bảy?” Luật Sư Hoyt Hart hỏi.
- “Bà ấy nói với
tôi rằng bà Hoàng Vĩnh lấy chồng từ năm 16 tuổi, chưa học hết trung học, và khi
qua Mỹ, bà ấy làm trong ngành giới thiệu khách cho những trung tâm giải phẫu thẩm
mỹ, và không đi học, điều đó có nghĩa là bà ấy không đi học tại trường.” Hoàng
Dược Thảo đáp.
Hai ngày sau đó, những
lời khai trên của bà Hoàng Dược Thảo đã bị chứng minh là lời khai gian, trước
tòa.
Nhân chứng Bùi Bích Hà
Vào lúc 10:30 sáng
ngày 5 tháng 12, sau khi Luật Sư Aaron Morris, đại diện cho bà Hoàng Dược Thảo,
hoàn tất việc đối chất (cross-examination) chính thân chủ mình, nhân chứng
Hoàng Dược Thảo được mời về chỗ.
Ngay sau đó, Luật
Sư Hoyt Hart, đại diện cho Người Việt, nói với Thẩm Phán Frederick P. Horn:
“Thưa ngài, bên
nguyên xin mời bà Bùi Bích Hà. Bà ấy đang ngồi đợi ở ngoài.”
Trong lúc nhà văn
Bùi Bích Hà chậm rãi bước vào phòng xử, và được thư ký tòa án chuẩn bị hướng dẫn
tuyên thệ trước khi làm nhân chứng, thì tại bàn luật sư, bà Hoàng Dược Thảo và
hai người luật sư đại diện của bà ngạc nhiên nhìn nhau, chụm đầu xầm xì, rồi Luật
Sư Aaron Morris cất tiếng:
“Thưa ngài thẩm
phán, chúng tôi phản đối, bởi vì nhân chứng này không được tiết lộ trước cho
chúng tôi biết.”
Luật Sư Hoyt Hart
đáp, “Đây là nhân chứng phản bác” (this is a rebuttal witness).
Lý do luật sư của
bên Saigon Nhỏ phản đối sự có mặt của nhân chứng Bùi Bích Hà là vì quy định “tiết
lộ tài liệu” bắt buộc hai bên phải thông báo cho nhau biết bên mình dự định sẽ
dùng “vũ khí” gì để “đánh” bên kia, gồm chứng cớ dưới mọi hình thức và danh
sách nhân chứng.
Tuy nhiên đối với
các nhân chứng phản bác (rebuttal witness), luật pháp Hoa Kỳ có những quy định
đặc biệt. Thứ nhất, lời khai của nhân chứng phản bác chỉ được giới hạn trong đề
tài được phản bác. Thứ hai, không được đưa ra chứng cớ mới, và không được nói về
những chủ đề khác. Nhân chứng phản bác cũng là một trong rất ít trường hợp mà một
bên trong vụ kiện được đưa ra những “vũ khí” bất ngờ, tức không phải theo đúng
quy định “tiết lộ tài liệu” nói trên.
Sau khi nghe lời phản
đối của luật sư bên Saigon Nhỏ, Thẩm Phán Frederick P. Horn gọi hai bên luật sư
vào phòng làm việc của thẩm phán (chambers). Ông nói:
- “Không cần phải
tranh cãi trước bồi thẩm đoàn, hai vị muốn phát biểu thì sẽ được nghe.”
Bồi thẩm đoàn sau
đó được mời ra ngoài nghỉ giải lao mười phút.
Dưới đây là phần biện
hộ của Luật Sư Hoyt Hart, đại diện Người Việt, trong phòng làm việc của Thẩm
Phán Frederick P. Horn (tài liệu tòa: Nhân chứng BBH, December 5, 2014, trang
3, line 23):
“Nhân chứng này được
gọi với tư cách nhân chứng phản bác. Tên của bà được đưa ra lần đầu tiên trong
lời khai của bị cáo Hoàng Dược Thảo, như một nguồn cung cấp của bị cáo về những
dữ kiện liên quan đến trình độ học vấn của bà Hoàng Vĩnh. Bà Bùi Bích Hà sẽ
khai trước tòa rằng bà không biết tí gì về trình độ học vấn của bà Hoàng Vĩnh,
và cũng chưa bao giờ thảo luận với bị cáo về bà Hoàng Vĩnh.”
“Được rồi, phản đối
[của Luật Sư Aaron Morris - NV ] bị bác bỏ.” Thẩm Phán Frederick P. Horn quyết
định.
Khi phiên xử tiếp tục,
trước mặt bồi thẩm đoàn, nhân chứng Bùi Bích Hà khai rằng bà không biết tí gì về
việc hôn nhân hay trình độ học vấn của bà Hoàng Vĩnh, và cũng chẳng bao giờ nói
chuyện với bà Hoàng Dược Thảo về bà Hoàng Vĩnh (tài liệu tòa: Nhân chứng BBH,
December 5, 2014, trang 4, line 21.)
Đánh giá nhân chứng
Vì nhân chứng là một
trong những yếu tố quan trọng của mọi vụ kiện, các thẩm phán, trong mọi phiên xử,
đều phải hướng dẫn bồi thẩm đoàn rất tỉ mỉ về cách đánh giá sự đáng tin cậy của
một nhân chứng. Những chỉ thị này, được gọi là “jury instructions,” vừa được thẩm
phán đọc tại tòa, vừa được in ra phân phát cho từng bồi thẩm viên.
Phần jury
instructions về nhân chứng viết rõ:
“Nhân chứng là một
người có kiến thức liên quan đến vụ kiện. Bồi thẩm viên phải cẩn thận đánh giá
về sự đáng tin cậy của từng nhân chứng cũng như tầm quan trọng của lời khai của
họ trong vụ kiện. Quý vị có thể tin một số lời khai, tất cả mọi lời khai, hay
không một lời khai nào của một nhân chứng.
Để cân nhắc xem có
nên tin lời khai của một nhân chứng hay không, quý vị có thể xem xét một số điều,
chẳng hạn: Nhân chứng này có thực sự “mắt thấy tai nghe” hay hiểu được những gì
họ trình bày trước tòa hay không, và nhân chứng có lý do gì để khai sai sự thật
không? Ví dụ, phán quyết của tòa có ảnh hưởng gì đến nhân chứng không?
Nếu thấy rằng một
nhân chứng đã cố tình khai sai sự thật về một điều gì quan trọng, quý vị có thể
chọn thái độ không tin bất cứ điều gì nhân chứng này nói. Mặt khác, nếu cho rằng
nhân chứng khai sai một số điều, nhưng nói thật về những điều khác, quý vị có
thể chấp nhận những lời khai nào mình cho là đúng, và bỏ ngoài tai những lời
khai còn lại.”
Rất khó có thể đánh
giá chính xác ảnh hưởng của việc bà Hoàng Dược Thảo khai dối trước tòa lên phán
quyết của bồi thẩm đoàn. Tuy nhiên, chắc chắn qua sự kiện này, sự đáng tin của
bà trong mắt họ có phần thuyên giảm.
Kỳ tới: Luật Sư Aaron Morris 'chữa
cháy.'
----
Liên lạc tác giả: hagiang@nguoi-viet.com
No comments:
Post a Comment
Note: only a member of this blog may post a comment.